Een gevangenis zonder drugs?

Dat is even realistisch als een gevangenis zonder tralies.

Aan een reporter van HLN vertelde pb (cipier) Peter het volgende:

"Zonder drugs houden we de situatie niet onder controle. Vorige maand betrapten we zelfs een advocaat die een paar gram hasj binnensmokkelde voor zijn cliënt."Het Belgische drugrapport 2004 spreekt de wildgroei van een drugscultuur binnen de gevangenissen niet tegen, integendeel.

Officieel (op basis van anonieme enquêtes) blijkt dat één gedetineerde op tien heroïne, cocaïne of xtc gebruikt. Drie op tien roken reglmatig hasj in de cel terijl de bewaker enkele meters verder staat. "Die cijfers zijn nog een onderschatting" zegt Peter. "gevangenen zijn bij zulke enquêtes altijd wantrouwig. Wat winnen ze erbij om eerlijk te zijn? En dan wordt er nog gezwegen over kalmeermiddelen, die ook courant verkrijgbaar zijn."Ontstellende cijfers die twee vragen oproepen: hoe kunnen drugs zo vlot circuleren in afgesloten bastions en waarom grijpt niemand in?

De antwoorden zijn simpel zegt Peter. "Drugs zijn onderdeel van de gevangeniscultuur geworden. Ze hebben het enorme 'voordeel' dat ze de gevangenen kalm houden.

In deze branche maak je 'regelmatig' levensbedreigende situaties mee, zeker in de vleugel waar geïnterneerden verblijven. Als drugs rust brengen, en criminelen minstens gedurende hun roes handelbaar zijn, waarom zouden we dan meer problemen op onze hals halen. Ook de adjudanten en hun oversten laten drugs oogluikend toe.

Officieel worden reglmatig celcontroles gedaan, maar als er eens een drugshond komt (zelden) en die blaft één keer hoor je overal toiletten doorspoelen."

Bovendien heeft een grote groep veroordeelden niets te verliezen. "Sommigen zitten 20 jaar vast. Die malen echt niet om een proces-verbaal meer of minder."

Manieren om aan drugs te komen zijn er genoeg. De meest gebruikte methode is via bezoekers.

Helemaal onzichtbaar is wat er in het sekskamertje gebeurt: "daar gaan de deuren en de gordijnen toe. Dat maakt het zo ironisch: er zijn weinig plaatsen waar je drugs zo stiekem en straffeloos kan doorgeven als in de gevangenis zelf."

Hoe de drugs betaald worden, is een andere zaak. "Dat gebeurt meestal door derden, die buiten de gevangenismuren afrekenen. Zelden hebben gedetineerden geld op cel."

Angt voor onderschepping moet de leverancier niet hebben. "Er staat wel een detector maar die reageert enkel op metaal. En aangezien de bewaking niet bevoegd is om bezoekers te fouilleren, worden de drugs onder onze ogen binnengesluisd. De tijd dat ze in 'lichaamsholtes' verborgen werden, ligt achter ons. Tegenwoordig zitten ze gewoon in de binnenzak van een jas."

Maar waarom gemakkelijk als moeilijk ook kan? "Sommigen hebben een enorme verbeeldingskracht. Toen een postzegel van een brief viel ontdekten we wit poeder aan de achterkant. Of ze meppen een tennisbal met daarin hasj over de gevangenismuur tot op de koer."

"In halfopen instellingen of gevangenissen met uitgangspermessie is er zelfs geen beginnen aan om te controleren."

Drugs mogen dan 'getolereerd' worden bij vaste gebruikers, ze hebben een pervers effect op de nieuwkomers. Naar schatting komt één gedetineerde op tien in de gevangenis voor het eerst in aanraking met drugs. "Niet verwonderlijk" zegt Peter.

"De helft van de gedetineerden zit precies in de cel omwille van drugsdelicten. Junkies brengen hun drugsverslaving mee, dealers zetten hun praktijken verder. In de gevangenis is niets zo waardevol als drugs. Het is een substituut voor geld geworden. Je kunt er snoep, frisdrank of andere 'diensten' mee kopen. De habitués hebben er baat bij dat de nieuwkomers in de val trappen. Dan worden ze een makkelijker slachtoffer voor intimidaties en afpersingen.

Wie 'clean' opgesloten wordt, moet over een ijzersterke wilskracht beschikken om niet slechter buiten te gaan."

Interview verscheen begin 2005, Peter is een fictieve naam.