Werner Herzog maakte een indrukwekkende documentaire over de doodstraf. Zonder te oordelen, portretteert hij alle betrokkenen bij een moordzaak.
Het heeft iets onwerkelijks, het gesprek dat filmmaker Werner Herzog in een gevangenis in Texas voert met de wegens drievoudige moord ter dood veroordeelde Michael Perry. In de eerste plaats omdat het vonnis al over acht dagen zal worden voltrokken. Maar ook vanwege de bijna opgewekte houding die de 28-jarige Perry uitstraalt. Alsof hij het nog niet echt beseft.
Een documentaire over de doodstraf kan gemakkelijk uitlopen op een voorspelbaar pleidooi hiertegen. Het is ook niet moeilijk de sensatie en het sentiment te zoeken. Maar Herzog doet geen van beide in het indrukwekkende Into the abyss. Hij spreekt even open en respectvol met Perry en zijn tot levenslang veroordeelde mededader Jason Burkett, als met familieleden van daders en slachtoffers en met andere betrokkenen bij deze treurige zaak.
De speelfilms en documentaires van regisseur Werner Herzog zijn vrijwel altijd eigenzinnig en intrigerend. Ook Into the abyss is zo'n verkenning van een wereld die de meesten van ons vreemd zal zijn. Toch zwicht hij nooit voor de verleiding van sensatie en stelt zich juist opvallend nuchter en terughoudend op.
Herzogs benadering is helder en direct. Hoewel hij voor de duidelijkheid laat weten tegen de doodstraf te zijn, speelt die opvatting verder geen enkele rol in de gesprekken die hij voert. Met zijn onbevangen en nieuwsgierige houding wint hij onmiddellijk het vertrouwen.
Hoe ongelooflijk goed hij er in slaagt de juiste snaar te raken, blijkt direct al in de eerste scène, waarin hij spreekt met een predikant die veroordeelden in hun laatste minuten bijstaat. Aanvankelijk stelt die man zich formeel en afstandelijk op. Tot Herzog die formele houding doorprikt met een onverwachte en ogenschijnlijk onbeduidende vraag over een eekhoorn.
Stukje bij beetje brengt Herzog niet alleen de grimmige details van de moord en de verscheurde levens van nabestaanden in kaart, maar hij schetst aldoende ook een beklemmend beeld van een arme (blanke) Amerikaanse gemeenschap, waar iedereen in God gelooft, maar waar tegelijkertijd opvallend veel mensen in de gevangenis belanden.
Om dan tegenover dat sombere cliché weer kleine lichtpuntjes te zetten. Hij ontmoet iemand die zichzelf in de gevangenis leerde lezen en schrijven en nu vindt dat hij geluk heeft gehad. En een gevangenismedewerker legt uit waarom hij na meer dan honderd executies plotseling zag dat het zo niet langer kon. Een ter dood veroordeelde redde mijn leven, stelt hij vast.
Into the abyss: a tale of death, a tale of life, Canvas 23.35 uur
4 opmerkingen:
Nam de tekst over op mijnen Faceboek
Ik ga kijken! (naar de docu)
Ik vond het een goede documentaire. Mij bleek weer eens goed vastgesteld dat de moordenaars uitstekend in staat blijken, zich zelf van schuldgevoelens te ontdoen, het geweten speelt nauwelijks een rol. ook in de reflecties dat het leven er anders uit had kunnen zien, laten de daders blijken, daarbij alleen aan hun eigen belang te denken. daar had Herzog wel wat meer aandacht aan kunnen besteden, m.i.
Mooi dat je dit onder mijn aandacht bracht. Ik had er in mijn tv-gids niet opgelet. Eeen typische Herzog. Een zuivere nuchtere docu die des te meer zegt naarmate de regisseur zwijgt. Het is aan de kijker om te oordelen, al kan dit oordeel uiteenlopend zijn, zoals Harold laat zien. Ik zie bv. geen "eigenbelang" in het optreden van de veroordeelde. Dit is ook Amerika waar bijna 10% in het gevang zit. Veel van deze kids weten al van jongsaf dat ze in de gevangenis zullen belanden en "ons" verschil tussen goed en kwaad hebben ze nooit geleerd. Dus schuldgevoelens, waaraan wij zo veel belang hechten, zijn niet relevant. Overigens vind ik het zeer OK van Herzorg dat hij dit soort instelling van de veroordeelde niet opgeofferd heeft aan ons "politiek correct denken". De docu lijkt me realistisch. Wel is het niet zeker dat de veroordeelde deze zelfpresentatie ook vertoont tav wie hem nog echt dierbaar is. Hij staat tenslotte voor een volslagen onbekende (Herzog).
Hoe dan ook: een typische Herzog en een aanmoediging om meer van Herzog te gaan bekijken (ook zijn fictie-films; tenslotte was Herzorg de grootste Duitse regisseur van de jaren 1970 en 1980, tot hij asceet werd en zich op eigernzinnige docu's toelegde zoals deze over ijsberen.
Helaas: geen docu om daarna lekker te gaan slapen.
Een reactie posten