vrijdag 9 december 2011

Europees Hof veroordeelt België na zelfmoord geestesgestoorde gevangene

België moet 25.000 euro betalen aan elk van de ouders van Tom De Clippel. De 28-jarige man benam zich in augustus 2001 van het leven in de gevangenis van Gent.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft België dinsdag veroordeeld voor zijn verantwoordelijkheid in de zelfmoord omdat Tom De Clippel als geesteszieke in een gewone gevangenis werd opgesloten. Volgens het Europees hof moet een geïnterneerde altijd een therapeutische behandeling krijgen.

‘Het arrest is een bevestiging van iets waar we op het werkveld al jaren op aandringen', zegt Henri Heimans, raadsheer bij het Gentse hof van beroep en voorzitter van de Gentse Commissie ter Bescherming van de Maatschappij (CBM) die toezicht houdt op de geïnterneerden. ‘Geïnterneerden hebben een behandeling nodig, maar belanden veel te vaak in de vergeetput van de gevangenis.'

Twee jaar voor zijn dood, in 1999, werd de drugsverslaafde Tom De Clippel gearresteerd op verdenking van diefstal. Het Belgische gerecht oordeelde dat hij handelde in een staat van zware geestesgestoordheid en dat hij geïnterneerd moest worden. Volgens psychiaters leed hij aan paranoïde schizofrenie waardoor hij geen controle had over zijn daden.

De Clippel werd behandeld in het Psychiatrisch Centrum Sleidinge. ‘Dat verliep goed zodat hij na een tijdje mocht overschakelen op ambulante therapie', zegt advocate Anne De Clerck die samen met Walter Van Steenbrugge zijn ouders vertegenwoordigt.

De man ging op een kamer in het Gentse wonen. Toen hij in juli 2001 niet opdaagde bij zijn therapie werd hij – zonder medeweten van zijn ouders – naar de gevangenis gebracht. Daar kwam hij niet terecht op de psychiatrische afdeling, maar deelde hij een cel met drie andere gevangenen. Na een gewelddadige aanvaring met een van hen werd hij afgezonderd in een individuele cel, waar hij zich na enkele dagen verhing.

Volgens Anne De Clerck is het de eerste keer dat België zo duidelijk veroordeeld wordt. ‘Dit is een precedent voor de ruim duizend geïnterneerden in Belgische gevangenissen', zegt de advocate. ‘Iedere geïnterneerde die is opgesloten, kan het arrest De Clippel gebruiken om zijn gevangenschap aan te vechten. De Belgische staat moet een behandeling voorzien. Het alternatief is de vrijlating.'

Het kantoor van advocaat Walter Van Steenbrugge overweegt om een collectieve vordering op te starten, waarbij de slachtoffers gegroepeerd worden zoals in de procedure rond het seksueel misbruik in de kerk.

In België zijn er ongeveer 4.000 geïnterneerden, waarvan meer dan een kwart in de gevangenis zit. Enkele gevangenissen hebben psychiatrische afdelingen, maar die zijn overvol. ‘In een psychiatrische vleugel is er wel elementaire zorg, toch krijgt bijna geen geïnterneerde in een Belgische gevangenis een afdoende behandeling', zegt Henri Heimans. ‘Dit arrest van het Europees hof heeft daarom een grote morele waarde.'

Toch is het volgens hem niet zo dat door het arrest geïnterneerden massaal zullen worden vrijgelaten als er niet voldoende psychiatrische bedden zijn. ‘Met de commissie moeten wij altijd de afweging maken tussen de veiligheid van de samenleving en het recht van gedetineerden. Het is een dagelijks dilemma.'

België heeft nog drie maanden tijd om het arrest aan te vechten. Kersvers minister van Justitie Turtelboom wenste gisteren niet te reageren. Laurent Sempot van het Belgische gevangeniswezen verwijst naar de bouw van twee Forensische Psychiatrische Centra (FPC) in Gent en Antwerpen die vanaf 2014 plaats moeten bieden voor 452 geïnterneerden.


De Clippel werd behandeld in het Psychiatrisch Centrum Sleidinge. ‘Dat verliep goed zodat hij na een tijdje mocht overschakelen op ambulante therapie', zegt advocate Anne De Clerck die samen met Walter Van Steenbrugge zijn ouders vertegenwoordigt.

De man ging op een kamer in het Gentse wonen. Toen hij in juli 2001 niet opdaagde bij zijn therapie werd hij – zonder medeweten van zijn ouders – naar de gevangenis gebracht. Daar kwam hij niet terecht op de psychiatrische afdeling, maar deelde hij een cel met drie andere gevangenen. Na een gewelddadige aanvaring met een van hen werd hij afgezonderd in een individuele cel, waar hij zich na enkele dagen verhing.

Volgens Anne De Clerck is het de eerste keer dat België zo duidelijk veroordeeld wordt. ‘Dit is een precedent voor de ruim duizend geïnterneerden in Belgische gevangenissen', zegt de advocate. ‘Iedere geïnterneerde die is opgesloten, kan het arrest De Clippel gebruiken om zijn gevangenschap aan te vechten. De Belgische staat moet een behandeling voorzien. Het alternatief is de vrijlating.'


Het kantoor van advocaat Walter Van Steenbrugge overweegt om een collectieve vordering op te starten, waarbij de slachtoffers gegroepeerd worden zoals in de procedure rond het seksueel misbruik in de kerk.

In België zijn er ongeveer 4.000 geïnterneerden, waarvan meer dan een kwart in de gevangenis zit. Enkele gevangenissen hebben psychiatrische afdelingen, maar die zijn overvol. ‘In een psychiatrische vleugel is er wel elementaire zorg, toch krijgt bijna geen geïnterneerde in een Belgische gevangenis een afdoende behandeling', zegt Henri Heimans. ‘Dit arrest van het Europees hof heeft daarom een grote morele waarde.'

Toch is het volgens hem niet zo dat door het arrest geïnterneerden massaal zullen worden vrijgelaten als er niet voldoende psychiatrische bedden zijn. ‘Met de commissie moeten wij altijd de afweging maken tussen de veiligheid van de samenleving en het recht van gedetineerden. Het is een dagelijks dilemma.'

België heeft nog drie maanden tijd om het arrest aan te vechten. Kersvers minister van Justitie Turtelboom wenste gisteren niet te reageren. Laurent Sempot van het Belgische gevangeniswezen verwijst naar de bouw van twee Forensische Psychiatrische Centra (FPC) in Gent en Antwerpen die vanaf 2014 plaats moeten bieden voor 452 geïnterneerden.


Vanaf 2014... normaliter zou het FPC Gent in 2010 de opvang al verzekerd hebben, spijtig genoeg is de eerste steen nog zoek. S.

Geen opmerkingen: