woensdag 3 juni 2009

"November of the Soul: The Enigma of Suicide"


Een vriend stuurde dit voor onze blog:
ik las gisteravond dat het begrip toerekeningsvatbaarheid voor het eerst werd ingevoerd in het juridisch systeem in het Engeland van de 17de eeuw om uit te maken of iemand die zelfmoord had gepleegd (dus geen crimineel), mocht begraven worden op het plaatselijk kerkhof dan wel ergens buiten de gemeente of de stad moest worden gedumpt en zijn bezittingen al dan niet verbeurd moesten worden verklaard.
Konden de familie of vrienden de oordelende plaatselijke magistraat ("coroner") overtuigen dat de zelfmoordenaar gek was en dus niet uit "vrijwillig kwaad opzet" zelfmoord had gepleegd (hij moest "insane" zijn), dan kon het lijk van de zelfmoordenaar met de normale eer begraven worden.
Uiteraard waren het vooral de rijken die erin slaagden de coroner te overtuigen, waardoor het toekennen van de toestand van "insanity" een privilege werd van de rijken.
(Dit zijn niet zo'n toestanden uit een ver verleden: Ik herinner me nog dat de burgemeester bij de pastoor is tussengekomen opdat mijn vader op het kerkhof zou kunnen begraven worden.) Zelfmoord was toen niet alleen een religieuze doodzonde, maar ook een wettelijk misdrijf dat bestraft werd (lijken van zelfmoordenaars werden dikwijls openbaar "tentoongesteld" en hun goederen werden verbeurd verklaard.
Uiteindelijk werd hun lijk in veel regio's buiten de stad begraven met een mes of steekinstrument door het hart geboord).
Dit wist ik niet. Het zal je ook wel interesseren.
Dat in de voorbije eeuw de internering door ontoerekeningsvatbaarheid dikwijls een achterpoortje was om rijke échte misdadigers en moordenaars te ontzien (na een paar maand verklaarde een psychiater dat de betrokkenen "geen gevaar meer is voor de maatschappij" en hij was er vanaf) en sukkelaars voor de rest van hun leven te laten verkommeren in annexen van gevangenissen, is je wel bekend.
In 1985 zei prof. D, de hoofdpsychiater van Sint-Gillis, me nog al lachend over een collega die hem voor de voeten liep: " schiet die vent dood: ik zal zeggen dat je ontoerekeningsvatbaar ben en na een maand laat ik je weer los omdat je "genezen" bent".
Ik las dit in een oud boek van ene George Howe Colt “The Enigma of Suicide” (New York, Simon & Schuster, 1991).
Het boek bevat nl. een paar gedetailleerde hoofdstukken over de geschiedenis van het zelfdodingsverschijnsel en de “waardering” of “afkeuring” ervan, van primitieve volkeren tot heden. Van vrouwen of dienaars die volgens de traditie zich hoorden te doden als hun man of meester stierf, tot de romantische zelfmoorden van dichters van de 18de-19de eeuw, etc.
Bedankt voor het artikel.

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Interessant Suzy, ik ga het boek bestellen, de materie heeft mijn belangstelling.
Jacob K.

Anoniem zei

Dit is inderdaad een uiterst boeiende tekst, ik ga ook dat boek kopen.
Annette S.